ความดันของไอน้ำ (Steam Pressure)

การผลิตไอน้ำควรผลิต ณ ระดับความดันสูงสุดตามความสามารถของอุปกรณ์ที่มีอยู่ในระบบ  เพื่อให้ได้ไอน้ำในปริมาณมาก  ในทางปฏิบัติความดันที่ใช้งานจะต้องคำนึงถึงความสมดุลระหว่างค่าใช้จ่ายในการลงทุน (Capital Costs)  และการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพโดยรวมของระบบด้วย

ประโยชน์ของการจ่ายไอน้ำที่ความดันสูง  มีดังต่อไปนี้

  • การจ่ายไอน้ำที่มีความดันสูงจะช่วยลดขนาดของท่อ  เพราะเมื่อความดันสูงขึ้นปริมาตรจำเพาะของไอน้ำ (Specific Volume of Steam) ก็จะลดลงที่มีความดันของบรรยากาศ (Atmospheric Pressure)  ไอน้ำ 1 กิโลกรัม  จะมีปริมาตรจำเพาะ 1.67 ม3  แต่ถ้าความดัน 7 บาร์ (bar) จะมีปริมาตรจำเพาะเพียง 0.24 ม3  ดังนั้น ความดันสูงจะใช้ท่อขนาดเล็กลงแต่สามารถพาไอน้ำได้ในปริมาณที่เท่ากัน  ท่อที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดเล็กกว่า  จะทำให้ค่าใช้จ่ายในการลงทุนลดลง
  • การจ่ายไอน้ำที่มีความดันสูงจะช่วยลดปริมาณการใช้วัสดุหุ้มฉนวนน้อยลง  สำหรับท่อมีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดเล็ก  แต่ประโยชน์ที่ได้รับก็ไม่ใช่จะดีเสมอไป  การเพิ่มอุณหภูมิของไอน้ำให้สูงขึ้นมีผลให้การกำหนดความหนาของฉนวนที่หุ้มท่อที่กำหนดไว้หนาขึ้นด้วย

ผลที่เกิดขึ้นตามมาจากการจ่ายไอน้ำที่ความดันสูง  มีดังนี้

  • สิ่งที่เป็นไปได้คือการใช้ผนังท่อที่หนาขึ้น  ท่อจะมีราคาแพงขึ้นตามความดันอุณหภูมิที่สูงขึ้น  รวมทั้งอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง  เช่น  ข้อต่อต่าง ๆ หน้าแปลน (Flanges) เป็นต้น
  • การสูญเสียจากการรั่วไหลของไอน้ำจะสูงขึ้น  เพราะการสูญเสียจากการรั่วไหลของไอน้ำโดยทั่ว ๆ ไปจะเพิ่มสูงขึ้นตามสัดส่วนของความดันที่ใช้อยู่แล้ว  เช่น  การรั่วไหลของไอน้ำที่ความดัน 10 บาร์  จะเกิดขึ้นเป็น 2 เท่าของไอน้ำที่ความดัน 5 บาร์
  • เมื่อความสูงไอน้ำแฟรช (Flash Steam) จะเพิ่มมากขึ้น  ซึ่งนำไปสู่การสูญเสียถ้าไม่มีเครื่องที่ใช้ความดันต่ำจากแฟรชทำงานไปได้พร้อม ๆ กับอุปกรณ์ที่ใช้กับความสูง
  • การสูญเสียความร้อนจะสูงขึ้น  การสูญเสียความร้อนจะเพิ่มมากขึ้นตามสัดส่วนของอุณหภูมิที่อิ่มตัวของไอน้ำ (Steam Saturation Temperature) เช่น  การสูญเสียความร้อนที่ความดัน 10.0 บาร์  จะมากกว่าที่ความดันที่ 5.0 บาร์  ประมาณ 15% ต่อตารางเมตร  ซึ่งเป็นผลมาจากการใช้ท่อที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดเล็กลง
  • ความดันของไอน้ำจะลดลงเมื่อผ่านวาล์วความร้อน (Pressure Reduction Valve : PRV)  อาจจะต้องทำความร้อนยิ่งยวดลดลง (De-Superheated)  ก่อนที่จะมีการนำไปใช้ในกระบวนการผลิตต่อไป  เมื่อความดันของปริมาตรไอน้ำอิ่มตัวลดลง (Saturated Steam)  ปริมาณความร้อนก็ไม่สูญเสียไป  ขณะเดียวกันความร้อนส่วนเกินนี้จะเปลี่ยนไปเป็นความร้อนสัมผัสในไอน้ำได้และจะทำให้อุณหภูมิของไอน้ำสูงขึ้น  ในกรณีที่อุณหภูมิสูงสุดนี้ทำให้ค่าตัวแปรของกระบวนการ (Process Parameter) เกิดวิกฤต  ความร้อนที่เกินดังกล่าวจำเป็นต้องกำจัดออกไปจากจุดนี้  ซึ่งบ่อยครั้งไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้  ดังนั้นความร้อนที่เกินจะสูญเสียไปในระบบจะส่งผลทำให้ประสิทธิภาพโดยรวมของระบบลดลง

การกำหนดความดันสำหรับระบบการจ่ายไอน้ำขนาดเล็กเป็นเรื่องค่อนข้างง่าย  คือติดตั้งระบบให้ตรงกับความต้องการที่ต่ำสุดของผู้ใช้  ถ้าไม่มีการคำนึงถึงการขยายตัวของระบบในอนาคต  หรืออุปกรณ์ใหม่ๆ ที่ต้องการใช้สำหรับความดันสูง

สำหรับระบบที่ต้องการไอน้ำที่ความดันสูงในปริมาณน้อย ๆ แต่กลับนำเอาไปใช้กับไอน้ำที่ความดันต่ำในปริมาณมาก  จึงจำเป็นต้องพิจารณาถึงความเป็นไปได้ที่จะแยก 2 ระบบนี้ออกจากกันให้ชัดเจน  เครื่องกำเนิดไอน้ำที่ความดันสูง (High Presure Steam Generator)  จะผลิตไอน้ำที่ความดันสูงและใช้กับอุปกรณ์ที่มีประสิทธิภาพด้านพลังงานสูงกว่า

ความดันสูง ——>  จะทำให้เกิดการรั่วไหลและการสูญเสียที่ไอน้ำแฟรช
ความดันต่ำ ——>  จะทำให้เกิดความร้อนสูญเสียที่พื้นผิวเป็นจำนวนมาก

 

Tagged with: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,
Posted in ระบบหม้อไอน้ำ boiler